روایتی نو از تدوین حماسه‌ی ملی (شاه‌نامه)

Authors

  • انتصار پرستگاری دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دبیر ناحیه یک آموزش و پرورش همدان
  • علی محمدی استاد گروه زیان و ادبیات فارسی ، دانشگاه بوعلی سینا همدان
  • فهیمه ارتقایی دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارس ، دانشگاه بوعلی سینا همدان
Abstract:

کوشش نویسندگان در این مقاله، به بازخوانی روند پدیدآمدن حماسه‌ی ملی شاه‌نامه، معطوف بوده است. نویسندگان از زاویه‌ای به نسبت تازه‌تر به روند پدیدآمدن شاه‌نامه یا شاه‌کار حماسه‌ی ملی، پرداخته‌اند. این درست است که ما امروز از متن به نسبت منقّح شاه‌نامه یا به تعبیری دیگر، کتاب بزرگ حماسه‌ی ملّی، برخوردار هستیم؛ امّا این که در فرایند پدید آمدن این متن که از باشکوه‌ترین متن‌های فرهنگی، اسطوره‌ای، زبانی، ملّی، ادبی و تاریخی ایران و زبان فارسی است، چه تحوّلاتی رخ داده یا این که در سیر سرودن آن کتاب، چه حادثه‌هایی به وقوع پیوسته، کم‌تر سخن در میان است. سبب این کاستی هم تا اندازه‌ای مشخص است: نبودن منابع کافی! نگارندگان این مقاله، در بررسی‌های تاریخی و شواهد شعری در متن شاه‌نامه، به این باور رسیده‌اند که شاه‌نامه‌ی فردوسی که خود حاصل‌آمده از متن یا متن‌های نوشتاری و به حدس و گمان، روایت‌هایی شفاهی بوده، در فضایی بسیار خطربار و با نقشه‌ای از پیش تعیین شده، از سوی حامیان حماسه‌ی ملّی و همت والای فردوسی، به گونه‌ای پیروزمندانه، پدید آمده است. این پیروزی، حاصل نقشه‌ای زیرکانه و مخفیانه از سوی حامیان حماسه‌ی ملّی بود و در مراحل گوناگون، مورد حمایت قرار گرفت تا سرانجام به همّت فردوسی، به شکل کنونی به دست ما رسید. بنا بر نتایج این مقاله، در فرایند یادشده، تا رسیدن به این نقطه از شکوه و به بارنشستن این نهال پربار،  بسیاری از بزرگان فرهنگ و ادب و خویش‌کاران وطن‌دوست ایرانی، در این راه، جان باختند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روایتی نو از تدوین حماسه ی ملی (شاه نامه)

کوشش نویسندگان در این مقاله، به بازخوانی روند پدیدآمدن حماسه ی ملی شاه نامه، معطوف بوده است. نویسندگان از زاویه ای به نسبت تازه تر به روند پدیدآمدن شاه نامه یا شاه کار حماسه ی ملی، پرداخته اند. این درست است که ما امروز از متن به نسبت منقّح شاه نامه یا به تعبیری دیگر، کتاب بزرگ حماسه ی ملّی، برخوردار هستیم؛ امّا این که در فرایند پدید آمدن این متن که از باشکوه ترین متن های فرهنگی، اسطوره ای، زبانی، ...

full text

هرمنوتیک فلسفی و روایتی نو از «حضور - غیاب» در عرصه تعلیم و تربیت

هدف از نگارش این مقاله، بازاندیشی در معنی و مفهوم حضور- غیاب در عرصه تعلیم و تربیت، و تعیین نقش و جایگاه آن در تحققِ اهداف تربیتی است. در برداشت رایج از مفهوم حضور- غیاب، معنی و نقشِ آن، محدود به مکان خاص (کلاس درس) زمان خاص (یا در طول کلاس) و افراد خاص (فراگیر) شده است. محقق سعی دارد با استناد به هرمنوتیک فلسفی هانس گئورگ گادامر، روایتی نو از این مفهوم ارائه دهد. هرمنوتیک فلسفی، از هستی‌شناسی فه...

full text

تأثیر اوضاع عصر فردوسی بر تدوین شاهنامه

شاهنامه‌ی فردوسی را حماسه‌ی ملّی و گنجینه‌ی هویّت ایرانیان دانسته‌اند. هویّتی که پاسداران آن با حفظ روایات شفاهی و سنن باستانی و انتقال این ذخیره به زمانه‌ای که شرایط برای بازسرودن شاعرانه‌ی آن فراهم گشت، توانستند در عهد اسلامی نیز آن را تداوم بخشند. اگرچه دهقانان در حفظ و بازگویی این سنن نقش مؤثّری دارند، اما توانمندی فردوسی در سرودن حماسه‌ی ملّی و آفرینش اثری جاودانه، نامه‌ی باستان ایران را به زیب...

full text

کتابخانه ملی ایران: ساختمان نو و آینده نو

مجلس ایران در سال 1990، قانون وظایف کتابخانه ملی کشور را تصویب کرد. ایرانیان در 2005 افتتاح مرحله نخست ساختمان جدید کتابخانه ملی خود را به‌عنوان دستاورد مهم فرهنگی و معماری جشن گرفتند. این مقاله، به خاستگاه و تحولات کتابخانه ملی ایران نگاهی می‌افکند و به جایگاه در حال تحول آن در بستر نظام کتابداری ایران می‌پردازد و به اختصار قابلیت‌های آن را برای توسعه برمی‌شمارد. این مقاله، همچنین ماهیت ساختما...

full text

پژوهشی برای معرفی شاهنامه مصور نو یافته از دوره صفوی (شاهنامه شاملو) متعلق به کتابخانۀ کاخ موزۀ نیاوران، تهران

چکیده شاهنامه بیش از هر اثر ادبی در ایران مصور شده و نسخه­های مصور ارزشمندی از آن تا به امروز شناخته شده است. با اینحال برخی از آنها تا کنون ناشناخته مانده­اند. نسخه­ای که در اینجا معرفی می­شود، پیش از انقلاب در اختیار دفتر مخصوص فرح پهلوی قرار داشته و در روز عید سال 1355، به مناسبت پنجاهمین سال شاهنشاهی پهلوی توسط فرح به شاه ایران اهدا شده است. این نسخه که تا سال­ها پس از انقلاب دسترسی به آن م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 2

pages  115- 145

publication date 2015-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023